Küba Enerji ve Maden Bakanlığı, yerel saatle 18 Ekim'de sosyal medya üzerinden, Matanzas Eyaletindeki merkezi termik santralinin o gün saat 11.00'de arızalanarak ulusal elektrik sisteminin kesintiye uğramasına ve ülke çapında elektrik kesintisine yol açtığını duyurdu.
Küba Elektrik Birliği'nin yoğun çabalarıyla başkent Havana'nın bazı bölgelerine elektrik yeniden sağlansa da, Havana'nın büyük kısmı ve Küba'nın birçok şehri hâlâ karanlık durumda. 20 Ekim'de Oscar Kasırgası, doğu kıyı kenti Baracoa yakınlarında karaya vurarak şiddetli yağmurlara ve sellere yol açtı; bu da zaten hassas olan elektrik kaynağı üzerinde başka bir etki yarattı.
Başkan Miguel Díaz-Canel, Cuma akşamı devlet televizyonunda yayınlanan bir kriz toplantısında, otuz yılın en uzun elektrik kesintisi olduğu bildirilen olayda, "Küba'nın bir enerji acil durumu yaşadığının farkındayım." dedi.
Latin Amerika ve Karayipler'de düşük-orta gelirli bir ülke olan Küba'nın ekonomik büyümesi son derece istikrarsız. Latin Amerika ve Karayipler Ekonomik Komisyonu'nun (CEPAL) raporuna göre Küba'nın ekonomik büyüme oranının 2024 yılında %1,5 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor. Bu oran Latin Amerika'nın düşük seviyesinde.
Enerji sıkıntısı Küba'nın ekonomik gelişimini kısıtlayan önemli faktörlerden biridir. Küba'nın elektrik üretim kapasitesinin yaklaşık %70'i ithal petrol yakan irili ufaklı termik santrallerden geliyor. Küba kendi ham petrolünün yalnızca yüzde 50'sini ürettiği için geri kalanını uluslararası piyasadan satın almak zorunda. Ancak ABD yaptırımları nedeniyle Küba'nın uluslararası piyasadan ham petrol alması zorlaşıyor.
Küba'nın elektrik şebekesi yerleşim alanlarının %98,5'inden fazlasını kapsasa da, elektrik şebekesi ekipmanlarının eskimesi ve yüksek enerji tüketimi nedeniyle bazı bölgelerde sıklıkla elektrik kesintileri ve sık sık elektrik kesintileri yaşanıyor.
Son yıllarda Küba hükümeti, yenilenebilir enerjinin geliştirilmesi ve kullanılması da dahil olmak üzere çeşitli enerji kaynakları aramaya başladı ve enerji depolama teknolojisini tanıtarak güç sisteminin esnekliğini ve istikrarını artırmayı planlıyor. Daha önce Küba Enerji ve Maden Bakanlığı, Küba'nın 2024 yılına kadar geleneksel olmayan yenilenebilir enerjinin oranını toplam enerji tüketiminin %20'sine çıkarmayı planladığını açıklamıştı. Ancak spesifik enerji depolama politikası planlama ve uygulama detayları henüz açıklanmadı.
Şu anda Küba'da enerji depolama teknolojisinin uygulanması esas olarak bazı şebekeden bağımsız enerji üretim sistemlerinde ve yenilenebilir enerji tanıtım projelerinde yoğunlaşmıştır. Genel araştırma, geliştirme ve ticarileştirme süreci nispeten yavaştır ve henüz büyük ölçekli bir pazar oluşturulmamıştır.
Bu bağlamda sektör uzmanları, bu büyük ölçekli elektrik kesintisinden sonra sıradan Kübalılar arasında güneş enerjisi depolama sistemlerine olan talebin daha da artacağını analiz etti. Ancak genel olarak düşük düzeydeki ekonomik gelişme nedeniyle, yerel halkın enerji depolama sistemlerine yönelik fiyat duyarlılığının Güneydoğu Asya ve Batı Afrika pazarlarındakine benzer olması bekleniyor.
Hükümet daha güçlü destek politikaları uygulamaya koymadan önce, büyük ölçekli, yüksek kaliteli fotovoltaik depolama sistemi ürünlerinin Küba'da popülerlik kazanması zorlaşacak; daha ucuz ve daha basit dağıtılmış fotovoltaik depolama sistemleri ise önemli gelişme fırsatları kazanabilir.
Aynı zamanda Avrupa ve Amerika pazarlarındaki yüksek kârlar ve Güneydoğu Asya ve Afrika pazarlarındaki büyüme potansiyeli ile karşılaştırıldığında Küba güneş enerjisi depolama pazarının talep hacminin yeterince "çekici" olmadığı yönünde bir görüş de mevcut. Ekonomik yaptırımlar ve kaynak kısıtlamalarından etkilenen bazı önde gelen enerji depolama şirketleri, pazar potansiyelinin sınırlı olduğuna inanarak bu pazarı göz ardı etme eğiliminde olabilirler.
Yurt dışı avantajı olan orta ölçekli işletmeler için Küba pazarı dikkate değer bir fırsat olabilir. Bu işletmeler kendi teknolojik ve maliyet avantajlarını kullanarak Küba pazarında hızla gelişebilirler.